Bağdat Cad, Küçükyalı Mah 92/C, Maltepe / İstanbul
Pekiştirme tedavisi, ortodontik tedavi sürecinin kritik son aşamasıdır ve birçok kişi bunun önemini gözden kaçırabilmektedir. Ortodontik literatür, tedavi sonrası dişlerin yaklaşık %30'unun eski konumlarına geri dönebileceğini gösteriyor.
Ortodontik tedavinin başarıyla tamamlanmasının ardından, pekiştirme tedavisi ile dişlerin yeni konumlarında kalması sağlanır. Bu tedavi, aktif diş teli tedavisinden farklıdır ve pasif bir süreçtir. Pekiştirme nedir sorusunun cevabı ise, ortodontik müdahaleyle elde edilen son durumun, tedaviden önceki haline dönmemesi için alınan önlemlerin tümüdür.
Ortodontik tedavi sonrası, dişlerin eski konumlarına dönme riski yüksektir. Bu nedenle, pekiştirme tedavisi gereklidir. Çünkü diş eti ve periodontal dokuların yeniden organize olması ve mineralleşmesi zaman almaktadır. Ayrıca, büyüme ve diğer ağız içi yapıların etkisiyle dişlerde değişiklikler olabilmektedir. Pekiştirme tedavisi, sabit veya hareketli apareyler kullanılarak uygulanabilmektedir. Bu apareylerin amacı, dişlerin düzeltilmiş konumlarını uzun süre korumaktır. Özellikle ilk 6 ay kritiktir ve apareyler, sadece yemek yerken çıkarılmalıdır. Uzun vadeli sabit pekiştirme tedavisi, dişlerin ömür boyu düzgün kalmasını sağlayabilmektedir.
Ortodontik tedavi sonrası dişleriniz güzel görünebilmektedir. Ancak bu düzenin kalıcı olması için pekiştirme tedavisi şarttır. Dişler, tedavi sonrasında özellikle ilk birkaç yıl içinde eski pozisyonlarına dönme eğilimi gösterirler. Literatüre göre, profesyonel bir müdahale olmazsa hastaların yaklaşık %30'unda tedavi sonuçlarında geri dönüş yaşanabilmektedir.
Peki pekiştirme neden bu kadar önemlidir? Ortodontik tedavi sürecinde dişler hareket ederken, çevredeki dokular (kemik ve lifçikler) değişime uğrar. Bu dokuların yeni duruma alışması zaman alır. İşte bu adaptasyon sürecinde uygulanan bu tedavi, dişlerin elde edilen konumlarını korumaktadır. Olası bir geri dönüşü de engellemektedir.
Pekiştirme tedavisi genellikle şu amaçlarla yapılmaktadır:
Öncelikle, pekiştirme tamamen pasif bir tedavidir; dişlerinize aktif bir kuvvet uygulanmamaktadır. Bunun yerine, ortodontistiniz tarafından özel olarak hazırlanan sabit retainerlar (tutucular) veya pekiştirme plağı gibi apareyler kullanılmaktadır. Bu apareyler estetik açıdan problem oluşturmaz ve günlük yaşamınızı etkilemeden dişlerinizi korur.
Dolayısıyla, ortodontik tedavi görmüş tüm hastaların pekiştirme sürecini ciddiye alması gerekir. Aksi takdirde, "dişlerim düzeldi, artık özgürüm" düşüncesiyle apareylerini kullanmayı bırakanlar, kısa süre içinde dişlerinde yeniden bozulmalar yaşayabilmektedir. Aslında, tedavinin başarısı ve kalıcılığı büyük ölçüde pekiştirme aşamasının titizlikle uygulanmasına bağlıdır.
Başarılı bir pekiştirme tedavisi için hasta uyumu en temel faktördür. Araştırmalar, ortodontik tedavi sonrası yeni diş konumlarının korunmasında hastanın davranışlarının sonucu doğrudan etkilediğini göstermektedir. Özellikle tedavi bitiminden sonraki ilk beş yıl, nüks (dişlerin eski konumlarına dönmesi) açısından en riskli dönemdir.
Pekiştirme apareylerinin düzenli ve önerilen şekilde kullanılmaması durumunda, dişlerde kısa süre içinde yeniden bozulmalar meydana gelebilmektedir. Apareyler hekiminizin talimatları doğrultusunda kullanılmalıdır. İlk 6 ay boyunca gece-gündüz takılması, sonraki 6 ay ise yalnızca geceleri kullanılması genellikle önerilen bir yöntemdir.
Pekiştirme plağı kullananlar için dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır:
Sabit pekiştirme apareylerinde en sık karşılaşılan sorunlardan biri yapıştırma kayıplarıdır. Bu nedenle, ön dişlerinizle sert gıdaları ısırma ve koparma hareketlerinden kaçınmalısınız. Herhangi bir kopma veya kırılma durumunda vakit kaybetmeden ortodontistinize başvurmalısınız.
Ayrıca sabit pekiştirme teli kullananlar için ağız hijyeni daha fazla önem kazanır. Diş telleri, dişlerin zaten zor temizlenen dil tarafına yerleştirildiğinden, bu bölgede diş taşı oluşumuna zemin hazırlayabilmektedir. Bu nedenle, her yemekten sonra mutlaka dişlerinizi fırçalamalı, fırçalayamıyorsanız bile su ile çalkalamalısınız.
Bununla birlikte, ortodontistinizin belirlediği kontrol randevularına düzenli olarak gitmeniz, tedavi sonucunun kalıcılığı açısından son derece önemlidir. Pekiştirme süresi kişiye özel olarak belirlenmekte ve bu süre içinde hekimin sizi 6 ayda bir görmesi gerekmektedir.
Pekiştirme tedavisi, ortodontik tedavi sonrası dişlerin yeni konumlarını korumak için uygulanan pasif bir süreçtir. Dişlerin eski pozisyonlarına dönme riskini azaltmak ve tedavi sonuçlarını kalıcı hale getirmek için gereklidir.
Pekiştirme tedavisinin süresi kişiye özel olarak belirlenmektedir. Ancak genellikle 6 ay ile 1,5 yıl arasında değişir. Bazı durumlarda, özellikle alt kesici dişlerde, sabit pekiştiriciler uzun yıllar kullanılabilmektedir.
Pekiştirme tedavisinde sabit veya hareketli apareyler kullanılabilmektedir. Hareketli apareyler arasında Hawley apareyi ve şeffaf plaklar bulunurken, sabit pekiştiriciler dişlerin iç yüzeylerine yapıştırılan tellerdir.
Pekiştirme apareylerini düzenli kullanmak, ağız hijyenine özen göstermek, kontrol randevularına gitmek ve hekimin talimatlarına uymak önemlidir. Hareketli apareyler yemek ve içmek dışında sürekli takılmalıdır. Sabit pekiştiriciler ise özel bakım gerektirmektedir.
Pekiştirme tedavisi uygulanmazsa, ortodontik tedavi sonucu elde edilen diş düzeni bozulabilmektedir. Araştırmalar, tedavi sonrası hastaların yaklaşık %30'unda dişlerin eski konumlarına dönme riski olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, pekiştirme tedavisi ortodontik başarının korunması için kritik öneme sahiptir.
