Bağdat Cad, Küçükyalı Mah 92/C, Maltepe / İstanbul
Metal braket tedavisi, diş hekimliğinde en yaygın kullanılan ortodontik yöntemlerden biridir. Ortodontik tedavinin temelini oluşturan bu klasik yöntem, dişlerinizin şeklini ve pozisyonunu düzeltmek için etkili bir çözüm sunmaktadır. Bu yazımızda, metal braketlerin ne olduğunu, çeşitlerini ve kullanım sırasında dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı olarak inceleyeceğiz.
Metal braket, paslanmaz çelikten üretilmiş, kare şeklinde ve küçük boyutlu tutucu parçalardır. Öncelikle ortodontik tedavinin en klasik ve yaygın bilinen yöntemi olarak karşımıza çıkar. Bu apareyler, dişlerin ön yüzeyine özel bir yapıştırıcı ile sabitlenerek çapraşık ve düzensiz dişlerin düzeltilmesinde kullanılmaktadır. Ark teli olarak adlandırılan ince bir tel, braketler arasından geçirilmektedir. Bu yapı, küçük lastikler ya da tel ligatürler yardımıyla sabitlenmekedir.
Metal braket nedir sorusunu daha teknik açıdan ele aldığımızda, bu apareyler iki temel bileşenden oluşmaktadır.
Bu sistem, dişlere belirli oranda kuvvet uygulayarak onların doğru konuma gelmesini sağlar. Genellikle her ay düzenli kontrollerde tellerin ve lastiklerin değişimi yapılmaktadır. Aynı zamanda metal braketlerin ark telleri ince bir yapıda üretilmektedir. Bu özellik, sürtünmeyi azaltarak tedavi sürecini hızlandırmaktadır.
Metal braket malzemesi genellikle yüksek kaliteli paslanmaz çelik olmakla birlikte, titanyum, altın ve nikel gibi farklı malzemelerden de üretilebilmektedir. Paslanmazın korozyonunu önlemek için krom, çatlak ve çukur korozyonunu önlemek için ise molibden eklenir. Bu sayede uzun süre ağız içinde güvenle kullanılabilir. Fiziksel özelliklerinin iyi olması, kimyasal aşınmaya dirençli olması ve ekonomik avantajları nedeniyle en çok tercih edilen ortodontik apareylerdendir. Bununla birlikte, ileri derecede çapraşıklıkların düzeltilmesinde bile yüksek başarı oranı sunmaktadır. Braket kırılması riskinin düşük olması sayesinde tedavi sürecinde minimum sorun yaşatmaktadır. Metal braket fiyatları ise diğer braket türlerine göre daha ekonomiktir. Bu sebeple, birçok diş hekimi ve hasta tarafından öncelikli olarak tercih edilmektedir.
Ortodonti dünyasında çeşitli metal braket türleri bulunmaktadır. Modern ortodontide kullanılan dört ana tip mevcuttur.
Bunlar arasında en yaygın kullanılanı, ekonomik avantajları ve fiziksel özelliklerinin üstünlüğü nedeniyle paslanmaz çelik braketlerdir.
Paslanmaz çelik braketler korozyona karşı mükemmel direnç göstermektedir. Uzun süre ağız içinde güvenle kullanılabilmektedir. Yapılarında korozyonu önlemek için krom, çatlak ve çukur korozyonunu engellemek için ise molibden bulunmaktadır.
İdeal bir metal braket şu özellikleri taşımalıdır:
Günümüzde, eskiye göre daha küçük boyutlarda ve daha konforlu olarak üretilmektedir. Ortodonti tedavisinde bu braketlerin arasından geçen teli yerinde tutmak için küçük lastikler kullanılmaktadır. Genellikle her ay düzenli kontrollerde değiştirilen bu lastikler, hastanın tercihine göre renkli veya şeffaf olabilmektedir. Özellikle metal braketlerin ark telleriyle daha az sürtünme yapması, tedavi sürecini hızlandıran önemli bir avantaj olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ayrıca, metal apareyler her hastanın dişlerinin ve ağzının şekline uygun olarak özel üretilmektedir. Orta kısımlarında bulunan ve tellerin geçmesini sağlayan ark teli, her diş üzerindeki metal braketin birbirine bağlanmasını ve dişlerin hareketi için gerekli olan kuvvetin oluşturulmasını sağlamaktadır.
Ağız hijyeni, tedavi sürecinin en kritik unsurlarından biridir. Diş fırçalamanın günde en az 3-4 kez yapılması ve her yemekten sonra braketler arasına sıkışan yiyecek artıklarının temizlenmesi gerekmektedir. Ayrıca arayüz fırçası kullanımı, plak birikimini azaltmakta ve diş çürüklerini önlemektedir.
Beslenme konusunda da bazı kısıtlamalara dikkat etmek şarttır. Sert, yapışkan ve asitli gıdalardan uzak durulmalıdır. Özellikle patlamış mısır, kuruyemiş, sert şekerler, sakız, elma, havuç gibi sert yüzeyli gıdalar kırılmasına sebep olabilmektedir. Bunun yanında sandviç, tost ve hamburger gibi yiyecekler ısırarak değil, küçük parçalara bölünerek tüketilmelidir. Kola ve soda gibi asitli içecekler ise sadece pipet kullanılarak içilmelidir.
Tedavi sürecinde karşılaşılabilen sorunlardan biri yumuşak doku tahrişidir. Dudak, yanak içi veya dile sürtünebilen metal apareyler ağız içinde yaralar oluşturabilmektedir. Bu durumda ortodontik mum kullanımı fayda sağlayacaktır. Ayrıca, ilk takıldıkları günlerde ağrı hissi olabilmektedir. Ağrı genellikle 3-5 gün içinde geçmekte ve gerekirse parasetamol içeren hafif ağrı kesiciler kullanılabilmektedir.
Spor yapanların ağız içi koruyucu aparey kullanması önemlidir. Tel veya braket koparsa hemen ortodontiste başvurulmalıdır, kopan parça varsa saklanmalıdır. Diş fırçası ve arayüz fırçasının yanı sıra, florürlü ağız bakım suları kullanmak da faydalıdır.
Şüphesiz ki her tedavi yönteminde olduğu gibi metal braket kullanımında da bazı zorluklar yaşanabilmektedir. Ancak doğru bakım ve dikkat sayesinde bu zorluklar kolayca aşılabilmektedir. Nihayetinde, diş hekimleri olarak amacımız hastalarımıza sağlıklı, düzgün ve estetik bir gülüş kazandırmaktır.
Dişlerin ön yüzeyine yapıştırılan küçük paslanmaz çelik parçalardır. Aralarından geçirilen tel yardımıyla dişlere kuvvet uygulayarak, onların doğru konuma gelmesini sağlar.
Dayanıklıdır, korozyona karşı dirençlidir ve ekonomiktir. Ayrıca, ileri derecede çapraşıklıkların düzeltilmesinde bile yüksek başarı oranı sunar ve kırılma riski düşüktür.
Ağız hijyenine özen göstermek, sert ve yapışkan gıdalardan kaçınmak, düzenli diş fırçalamak ve kontrollere gitmek önemlidir. Ayrıca, yumuşak doku tahrişi için ortodontik mum kullanılabilmektedir.
Evet, paslanmaz çelik, kobalt-krom, titanyum ve değerli metallerden üretilen türleri bulunmaktadır. En yaygın kullanılanı, ekonomik ve dayanıklı olması nedeniyle paslanmaz çelik braketlerdir.
Tedavi süresi kişiye ve ortodontik problemin ciddiyetine göre değişir, ancak genellikle 18 ila 24 ay arasında sürer. Düzenli kontroller ve hasta uyumu, tedavi süresini etkileyebilmektedir.
